Լրացուցիչ առաջադրանքներ

Լրացուցիչ առաջադրանքներ՝1080-բ,դ; 1082;1092-բ,դ,զ; 1094; 1095-բ

1080. Տասնորդական կոտորակը գրե՛ք դիրքային գրառումով և կատար

0,27+5,03=5,30

1,21+9,85=11,06

1082. Ուղղանկյան երկարությունը 36,6 սմ է, իսկ լայնությունը՝ 24,2 սմ։
Եթե նրա երկարությունը 10 անգամ մեծացվի, իսկ լայնությունը 10
անգամ փոքրացվի, որքա՞ն կլինի ստացված ուղղանկյան պարագիծը։

36,6×10=366

24,2:10=2,42

2×366=732

2×2,42=4,84

732+4,84=736,84

1092. Համեմատե՛ք.

բ) |3 1/4|< |-4|

դ) |– 12,9| < |– 13|

զ)|-7 2/3| > |20/3|

1094. Խանութ են բերել 2 տ կաղամբ և 800 կգ վարունգ։ Առաջին օրը
վաճառել են կաղամբի 40 %-ը և վարունգի 20 %-ը։ Ո՞ր
բանջարեղենից են ավելի շատ վաճառել և քանի՞ անգամ շատ։

2000*40/100=800

800*20/100=160

800:160=5

Պատ․՝ 5 անգամ

1095. Քանի՞ անգամ պակասեց ապրանքի գինը, եթե գինը իջավ՝
բ) 60 %-ով,

100։40=2,5

Պատ՝ 2,5 անգամ

Ամփոփիչ աշխատանք

1.Ի՞նպես է առաջանում կայծակը:Ի՞նչ է որոտը:

Կայծակը էլեկտրական պարպում է, որը տեղի է ունենում մթնոլորտում և ուղեկցվում է որոտով: Օդի ընդարձակման ժամանակ առաջանում է ալի, որը առաջացնում է որոտ։

2. Ի՞նչ է շանթարգելը, և ինպե՞ս է այն շինությունները պաշտպանում կայծակի հարվածից:

Շանթարգելը մետաղյա ձող է, որն ամրացվում է շինության երկայնքով, ծայրը մասըմիացնում է հողին։

3.Կայծակի ժամանակ ինչպե՞ս պետք է վարվեք,եթե հայտվել եք բաց տարածքում:

Չի կարելի  պառկել գետնին պետք է կքանստել, բարձր ծառի տակ չիկարելի թաքնվել, պետք է արագ ջրից դուրս գալ, չի կարելի ձեռք տալ մետաղ է առրկաներին, պետք է թաքնվել` խիտ անտառներում ավտոմեքենայում բնակելի շենքում, չպետք է մոտոցիկլետ և հեծանիվ քշել։

4.Ո՞ր մարմին է կոչվում հաստատուն մագնիս:

Երկար ժամանակ մագնիսական հատկությունը պահպանող մարմինները կոչվում է հաստատուն մագնիս։

5.Մագնիսի ո՞ր մասերն են անվանում բևեռներ:

Մագնիսի այն մասը որտեղ ուժեղ է մագնիսական հտկությունները անվանում են մագնիսական բևեռներ։

6.Ի՞նչ է կողմնացույցը, և ինչո՞վ է պայմանավորված նրա աշխատանքը:

Կողմնացույցը այն է որի միջոցով կողմորոշում են տեղը։ Կողմնացույցի սլաքի Հյուսիսային բևեռը ձքվում է երկրի մագնիսական հարաֆային բևեռի կողմից։ Իսկ հարաֆային բևեռը ուղղվում է երկրի մագնիսական հյուսիսային բևեռի կողմը։

7.Ձեզ հայտնի ո՞ր բնագավառներում են օգտագործվում մագնիսները:

Մագնիսները օգտագործվում են հեռախոսներում, խաղալիքներում, բժշկության մեջ ձրագրերի մեջ։

8. Ե՞րբ է լույսը բեկվում: Ինչո՞վ է լույսի բեկումը տարբերվում անդրադարձումից:

Լույսի ճառագայթի ուղղության փոփոխությունը մի թափանցիկ միջավայրից մյուսին անցնելիս, այդ կոչվում է լույսի բեկում: Լույսի բեկումը տարբերվում է անրադարձումից քանի, որ անրադարձման ժամանակ հետ է դառնում լույսը։ Իսկ բեկման ժամանակ լույսը  շարունակում է իր ուղությունը բայց թեքվելով։

9.Ի՞նչ է ոսպնյակը:

Գնդային մակերևույթները ապակենման մարմինները կոչվում են ոսպնյակներ:

10.Ո՞ր կետն է կոչվում ոսպնյակի կիզակետ:

Երբ լույսի ճառագայթները ընկնում են հավաքող ոսպնյակի վրա և դրանից անցնելուց հետո հավաքվում է մի կետում, այդ կետը կոչվում է ոսպնյակի կիզակետ։

11.Ի՞նչ օրենքով է կատարվում լույսի անդրադարձումը։

Լույսը լավ են անդրադարձնում հայելային, ողորկ մակերևույթները։ Հայելիները լույսն անդրադարձնում են օրենքով, որը կոչվում է անդրադարձման օրենք։

12.Նշի՛ր հայելիների տեսակները:

Հայելիները լինում են հարթ, ուռուցիկ և գոգավոր։

13.Ո՞ր անկյուն է կոչվում անդրադարձման անկյուն։

Անդրադարձած ճառագայթի և հայելու մակերևույթին տարված ուղղահայացի կազմած անկյունը կոչվում է անդրադարձման անկյուն:

14.Ո՞րքան է նորմալ աչքի լավագույն տեսողության հեռավորությունը։

Նորմալ աչքի համար լավագույն տեսողության հեռավորությունը դա 25 սմ է։

15.Թվարկե՛ք մարդու աչքի մասերը և նշե՛ք դրանց նշանակությունը։

Եղջերաթաղանթ, ծիածանաթաղանթ բիբ, ակնաբյուրեղ, ակնապատյան, ցանցաթաղանթ տեսողական նյարդ, ապակենման մարմին։

Աչքն անրաժեշտ է պահպանել տեսողության հիգիենայի կանոններով, որոնցից են՝ երկար հեռուստացույց չդիտել կամ երկար չաշխատել համակարգչով, աչքի հեռավորությունը գրքից պետք է լինի 25սմ, չի կարելի կարդալ պառկած վիճակում, չի կարելի գրել և կարդալ ոչ լավ լուսավորված պայմաններում։

1. Каќой фильм вы смотр́ели вчер́а? (смешн́ой)
Я смотрел смешной фильм.
2. На каќую стен́у м́альчик пов́есил карт́ину? (кирп́ичная)

Мальчик пов́есил карт́ину на кирп́ичхую стен́у.

3. На каќую п́олку сестр́а пост́авила кн́иги? (в́ерхняя)

Сестра пост́авила кн́иги на в́ерхнию п́олку

4. Про каќое соб́ытие всп́омнила б́абушка? (стр́анное)

Бабушка всп́омнила про стр́анное соб́ытие.

5. Под каќой зонт д́ети спр́ятались от дожд́я? (б́ольшой)
Дети спр́ятались от дожд́я под б́ольшом зантом.

6. Каќие кн́ижки покуп́ают м́аленьким д́етям? (́яркие)
Маленьким д́етям покуп́ают яркие кн́ижки.

Հայկական աշխարհակալության ընդլայնումը

Հարցեր և առաջադրանքներ.

1.Ո՞ր պետությունները միացվեցին Հայոց տերությանը մինչև Փյունիկյան քաղաքների նվաճումը:

Պարթևստանի նկատմամբ տարած հաղթանակի արդյունքում Հայոց տերությանն էին միացվել նաև Հայոց Միջագետքը, Կորդուքը, Օսրոյենեն և Միգդոնիան:

2.Ինչպե՞ս և ե՞րբ տեղի ունեցավ Սելևկյան պետության անցումը Տիգրան Մեծի իշխանությանը:

Սելևկյան ավագանին և ժողովուրդը որոշեցին իրենց երկիրը փրկել հրավիրելով այլ երկրի թագավորի` իշխելու իրենց: Ընդ որում՝ նրանք քննարկեցին ժամանակի բոլոր հզոր արքաների թեկնածությունը և միաձայն ընտրեցին հայոց արքային: Ք. ա. 84 թ. մայրաքաղաք Անտիոքում Տիգրան Մեծը բազմեց Սելևկյանների գահին և իշխեց այնտեղ 17 տարի:

3.Սելևկյան պետությունից հետո ո՞ր երկրները միացվեցին Հայոց աշխարհակալ տերությանը:

Նրա տերությանը միացվեցին Կոմմագենեն, Կիլիկիան և Փյունիկիան:

4.Ի՞նչ քաղաքականություն էր վարում Տիգրան Մեծը փյունիկյան քաղաքների նկատմամբ:

Փյունիկյան քաղաքների գրավումից հետո հայոց տիրակալը Ք. ա. 81 թ. դրանց շնորհեց «ազատություններ», այսինքն լայն ինքնավարություն:

5.Ե՞րբ են Նաբաթեայի թագավորությունը և Հրեաստանն ընդունել Տիգրան Մեծի գերիշխանությունը:

72 թ. Նաբաթեայան ևս ընդունեց Հայաստանի գերիշխանությունը: Հայոց տիրակալի գերիշխանությունը ճանաչեց նաև Հրեաստանը:

6.Ի՞նչ հարաբերության մեջ էր Եգիպտոսը Տիգրան Մեծի տերության հետ:

Իսկ Եգիպտոսը Հայոց տերության բարեկամ երկրներից էր, որովհետև  Ք. ա. 80 թ. Տիգրան Մեծի օգնությամբ Պտղոմեոս XII-ը Եգիպտոսից դուրս էր մղել նվաճող հռոմեացիներին և հաստատվել հայրական գահին:

Դասարանական առաջադրանքներ՝ 1079; 1080-ա,գ; 1081; 1092-ա,գ;1094;1095-ա,գ

1079. Եռանկյան կողմերի երկարություններն են` 4,11 սմ, 2,65 սմ,
3,8 սմ: Գտե՛ք եռանկյան պարագիծը:

4,11+2,65+3,8=10,56սմ

1080. Տասնորդական կոտորակը գրե՛ք դիրքային գրառումով և կատարե՛ք գումարումը.

4,88+0,9=5,89

65,3+1,1=66,4

1081. Քառակուսու կողմի երկարությունը 3,72 դմ է։ Եթե քառակուսու
կողմը մեծացվի 10 անգամ, ինչի՞ հավասար կլինի ստացված
քառակուսու պարագիծը։

3,72 × 10 = 37,2 դմ

37,20 + 37,20 + 37,20 + 37,20 = 148,8 դմ

1092. Համեմատե՛ք.
ա) |– 2| = | 2|

գ) |– 100| > |0|

1094. Խանութ են բերել 2 տ կաղամբ և 800 կգ վարունգ։ Առաջին օրը
վաճառել են կաղամբի 40 %-ը և վարունգի 20 %-ը։ Ո՞ր
բանջարեղենից են ավելի շատ վաճառել և քանի՞ անգամ շատ։

Պատ․՝ 5 անգամ

1095. Քանի՞ անգամ պակասեց ապրանքի գինը, եթե գինը իջավ՝

ԱՄՊԸ

ԱՄՊԸ 

Ամպը հառաչում էր լեռան լանջին,
Դողում, սարսռում էր հասակով մեկ։
Գալիս, փաթաթվում էր գյուղացու մաճին,
Հետո թավալվում էր ակոսի մեջ։

Հետո վեր էր կենում, շտկում իրեն,
Կրկին ձևեր փոխում նա զանազան,
Բարձրանում էր հետո կողերն ի վեր
Եվ շիկացած ուսն էր շփում եզան…

Իսկ ճաշթողի ժամին դառնում էր շուն,
Թաթերին էր դնում դունչը մռայլ,
Նայում էր ապուրի տաք գոլորշուն,
Թվում էր ուր-որ է պիտի մռռար։

Բայց չէր մռռում, ավաղ, վեր էր կենում,
Մացառներին թողած պոչը փռչոտ,
Նայում սարերն ի վեր, սարերն էր գնում,
Գնում էր չորեքթաթ կամ չոքեչոք։

 Գնում էր, չէր լսում,— Այդ ո՞ւր, Բողա՛ր…

Ի՞նչ Բողար, ճախրում էր, չէր նայում ետ։
Գնում էր, որ վաղը երկինքն ի վար
Դառնար կայծակ, կարկուտ, դառնար աղետ:

1. Բացատրի՛րբառերը՝ սարսռալ, մաճ, ակոս, զանազան, շիկացած, ճաշթող, մացառ, ճախրել

սարսռալ-Մրսել

մաճ-Արորի կոթը

ակոս-Երկար գծաձև փոս հողի վերին շերտում, որ բացում է խոփը:

զանազան-Տեսակ-տեսակ

շիկացած-կրմրած

ճաշթող-Ճաշամիջոց

մացառ-Ճաշի՝ ճաշելու համար սահմանված ընդմիջում (աշխատանքի, դասերի ևն):

ճախրել-Թռչել

2. Բանաստեղծությունից դուրս գրի՛ր  բայեր:

Հառաչում էր, սարսռում էր, փաթաթվում էր, թավալվում էր, վեր էր կենում, բարձրանում էր, դառնում էր, նայում էր, մռռալ, նայել, գնում էր, ճախրում էր։

3. Բանաստեղծությունից դուրս գրի՛ր քեզ դուր եկած պատկերը և ներկայացրու քո ընկալմամբ:

Ամպը հառաչում էր լեռան լանջին,
Դողում, սարսռում էր հասակով մեկ։
Գալիս, փաթաթվում էր գյուղացու մաճին,
Հետո թավալվում էր ակոսի մեջ։

4. Պատմիր ամպի մասին:

Նա մի անմեղ ամպ էր, ով միայնակ ճախրում էր երկնքում և ամեն անգամ մի ուրիշ ձև ընդունում։

5. Յուրաքանչյուր չորս տողի համար համապատասխան վերնագիր մտածիր:

1․ Ցուրտ առավոտ

2․

3․

4․
6. Բնության ո՞ր երևույթն է ներկայացված բանաստեղծության մեջ, մանրամասն նկարագրի՛ր:

Գարնանային ցուրտ օր, ծառերը սկսում են պատվել ծաղիկներով, երկինքը լի է ծիտիկներով և ամպերով, որոնք ծածկում են արևը և դառնում են մռայլ։

Ամպրոպն անցավ

Լրացուցիչ առաջադրանքներ

Լրացուցիչ առաջադրանքներ՝1075-բ,դ; 1076-բ,;1078-բ,դ; 1088-բ,դ; 1090

1075. Լուծե՛ք հավասարումը.

բ) z – 18,2 = 124,01,

124,01+18,2=142,21

դ) 654,1 = z – 5037,203

654,1+5037,203=6691,303

1076. Կատարե՛ք գործողությունները.

բ) (39,63 + 5,7) ⋅ 100 + (3,565 + 15,001) ⋅ 10=4718,66

1078. Լուծե՛ք հավասարումը.

բ) 4,52 = x – 10,48

10,48+4,52=15,00

դ) 20,3 = x – 0,45,

20,3+0,45=20,75

1088. Լուծե՛ք հավասարումը.

բ) 2 ⋅ x = 3,

3:2=1 1/2

4/5+x=2

2/1-4/5=10-4/5=6/5=1 1/5

1090. Համեմատե՛ք մեծ եռանկյան պարագիծը փոքր եռանկյունների
պարագծերի գումարի հետ (տե՛ս նկ. 106)։

Պատ․՝ հավասար են

Ի՞նչ է ասում

Ի՞նչ է ասում 

Ի՞նչ է ասում ճամփորդներին
Հալված-մաշված այս կածանը,
Ժամանակին հազար ու մի
Քայլեր հաշված այս կածանը,
Անցող-դարձող քարավանի
Ծանր ու դանդաղ ոտքերի տակ
Մեջքը կոտրած, կուրծքը պատռած,
Հոգնած­, տանջված այս կածանը,
Մեծ աշխարհի մեծաժխոր
Ճանապարհից հեռու քաշված,
Հիսուսի պես, ապառաժի
Կողին խաչված այս կածանը:

1. Բացատրի՛ր բառերը՝ կածան, քարավան, պատռած,մեծաժխոր, ապառաժ:

կածան-ոտքի նեղ ճանապարհ
քարավան-բեռնատար կենդանիներ (ձիեր, ուղտեր)
պատռած-ճղաղծ
մեծաժխոր-աղմկալից
ապառաժ-ժայռ

2. Ինչպե՞ս է նկարագրված կածանը, բանաստեղծության բառերն օգտագործելով ներկայացրո՛ւ:

Մաշված, հալված, քայլերը հաշվող:

3. Ի՞նչ է ասում կածանը, փորձի՛ր ներկայացնել’  ի՞նչ կասի:

Կածանը ասում է, որ նա հեռու է ճանապարհից, բայց ինչքան էլ հոգնել, տանջվել, մաշվել է նա Հիսուսի պես ապառաժի կողին խաչված այդ ամենը լուռ տարել է։

Hometask